Büyük Dönüş Yürüyüşü

Gazze’de sivil toplum aktivistleri tarafından başlatılan, Filistinli mültecilerin yurtlarına geri dönme hakkına dikkat çekmeyi amaçlayan şiddet içermeyen bir protesto hareketi bulunmaktadır. Bu protestolar, Toprak Günü’nün yıldönümü olan 30 Mart 2018’de başlamış ve altı haftalık bir plan doğrultusunda sürmüştür. Hareket, Nekbe Günü’nün yıldönümü yürüyüşüyle sonuçlanmış ve İsrail sınır hattına yakın bölgelerde protesto kampları kurulması ve binlerce insanın sınıra doğru yürüyüş yapması gibi etkinlikleri içermiştir.

İsrail, bu protestoların arkasında Hamas’ın olduğunu iddia etmiş ve sivillere karşı orantısız güç kullanmıştır. Sadece protestonun ilk gününde 17 Filistinli öldürülmüş ve 1.400’den fazla kişi yaralanmıştır. Protestoların en kanlı günü, 15 Mayıs 2018’de gerçekleşmiştir; bu tarih, Nekbe Günü’nün 70. yıldönümüdür. Aynı tarihte, Kudüs’teki ABD Büyükelçiliği’nin açılması öfkeyi daha da artırmış ve İsrail’in kullandığı şiddet yöntemleri sonucunda en az 60 Filistinli hayatını kaybetmiştir.

Protestolar her cuma günü düzenli olarak devam etmiştir. Bu saldırılarda toplamda 266 kişi ölmüş, bunların içinde 50’si çocuk, 6’sı kadın bulunmaktadır. Ayrıca 3 sağlık çalışanı ve 2 gazeteci de hayatını kaybetmiştir. 30 binden fazla kişi yaralanmıştır, ve bu yaralanmaların 6,857’si gerçek mermilerle kaynaklanmıştır. Bu yaralanmalar sonucunda 148 kişi doğrudan, 108 kişi ise ikinci dereceden ampute olmuştur.

İsrail’in sivillere yönelik aşırı güç kullanımı, BM Genel Kurulu’nun 13 Haziran 2018 tarihli kararı ve birçok insan hakları örgütü tarafından sert bir şekilde eleştirilmiştir. Protesto yürüyüşleri 2019 boyunca devam etmiş ancak yılın sonlarına doğru daha az sıklıkta gerçekleşmeye başlamıştır.