Sykes-Picot Anlaşması

I. Dünya Savaşı sırasında gerçekleşen bu gizli anlaşma, 1916 yılında İngiltere, Fransa ve Rusya arasında imzalandı ve Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşü sonrasında Orta Doğu topraklarının paylaşılmasını hedefleyen önemli bir belgedir. Anlaşmanın ismi, müzakerecileri İngiliz Sir Mark Sykes ve Fransız Charles Georges Picot’dan gelmektedir ve bu nedenle “Sykes-Picot Anlaşması” olarak bilinir. Bu anlaşma, I. Dünya Savaşı devam ederken yapıldı ve Orta Doğu’daki Arap vilayetlerinin geleceğini şekillendirmeyi amaçlıyordu.

Sykes-Picot Anlaşması, Arap vilayetlerini Fransız ve İngiliz yönetimindeki farklı bölgelere bölmeyi ve bazı stratejik alanları Rusya’ya verilmesini öngörüyordu. Buna göre, Fransa’ya Ermenistan, Suriye, Lübnan, Kuzey Irak ve Türkiye’nin orta-güney kesimleri tahsis edilirken, İngiltere Mezopotamya bölgesi (Irak’ın güneyi), Ürdün, Kuveyt, Suudi Arabistan’ın kuzeyi ve Hayfa çevresindeki bir alanı talep ediyordu. Filistin ise bir kısmı İngiltere’ye bırakılırken diğer bir kısmı uluslararası bir yönetim altında olacaktı.

Ancak Sykes-Picot Anlaşması tam anlamıyla uygulanmadı ve 1920 yılı sonrasında farklı anlaşmalarla yeniden şekillendirildi. Bu anlaşmanın karmaşıklığı ve uygulama zorlukları nedeniyle, Orta Doğu’daki siyasi harita, çeşitli müzakereler ve anlaşmalarla yeniden düzenlendi. Sykes-Picot Anlaşması, Orta Doğu’nun tarihinde önemli bir dönüm noktası olarak kabul edilir ve bu bölgenin modern sınırlarının belirlenmesinde etkili oldu. Ancak anlaşmanın sonuçları, bölgedeki karmaşık siyasi dinamikler ve uluslararası ilişkilerle birlikte ele alınmalıdır.