Hamas

Müslüman Kardeşler ideolojisine dayalı olarak kurulan Filistin direniş örgütü olan Hamas, kökenlerini 1940’lı yıllarda Filistin’deki direnişe destek amacıyla Müslüman Kardeşler hareketine dayandırmaktadır. Ancak daha sonraları, İsrail’in kuruluşunu takiben Mısır kontrolündeki Gazze bölgesinde gerçekleştirilen davet ve tebliğ çalışmalarıyla büyümüştür. Camilerde düzenlenen öğretim çalışmalarının yanı sıra, sosyal yardım kuruluşları aracılığıyla toplumsal bir taban oluşturmuş ve binlerce takipçiye ulaşmıştır. 1988 yılında Şeyh Ahmet Yasin liderliğinde resmi olarak kurulan Hamas, bu tarihten itibaren Filistin’in tamamının İslam toprağı olduğunu ve işgale karşı silahlı mücadele (cihad) yürütüleceğini ilan etmiştir. Hamas, Oslo Anlaşmaları sonrasında kurulan siyasi yapıya karşı çıkmış ve bu anlaşmaların İsrail’e meşru bir temel sağladığını savunmuştur. Hamas, Oslo Anlaşmaları sonrasında ortaya çıkan siyasi arenada kendine yer bulmaya başlamış ve 1996 yılında Filistin tarihinde ilk kez düzenlenen seçimlere katılmamış, ancak takipçilerinin bağımsız olarak katılmasına izin vermiştir. Örgütün kurucu lideri Şeyh Ahmet Yasin’in 2004 yılında öldürülmesi ve ardından gelen Abdülaziz Rantisi’nin de öldürülmesi Hamas’ı olumsuz etkilese de, 2006 seçimlerinde büyük bir başarı elde etmiştir. Hamas, 2006’da Filistin Yasama Meclisi seçimlerine “Değişim ve Reform Partisi” olarak katılmış ve 132 koltuktan 74’ünü kazanmıştır. İsmail Heniye’nin başbakan olmasıyla yeni Filistin Ulusal Yönetimi hükümetini kurmuştur. Ancak bu hükümet, Hamas’ın terör örgütü olarak kabul edilmesi nedeniyle uluslararası toplum tarafından boykot edilmiştir. Haziran 2007’de Fetih güçleri ve destekçileri ile yaşanan çatışmalar, Gazze Şeridi’nde iç savaşa yol açmış ve Filistin mücadelesine büyük zarar vermiştir. 2017 yılında Hamas, önemli bir belge olan “Yeni Belge”yi yayınlamıştır. Bu belge, Hamas’ın kuruluş yıllarındaki ideolojik temellere yakın olsa da, aralarında bazı farklılıklar bulunmaktadır. Bu farklılıklar, değişen koşullara bağlanmaktadır. 2017’den itibaren İsmail Heniye Siyasi Büro Başkanı, Gazze Şeridi’nde başkan ise Yahya Sinvar, Dış Büro (Diaspora) lideri ise Halit Meşal’dır. Hamas, İzzettin el-Kassam Tugayları aracılığıyla İsrail’e karşı silahlı mücadeleyi sürdürmektedir ve 2007 yılından bu yana İsrail tarafından uygulanan Gazze ablukasını kontrol etmektedir.