Herbert Samuel

Sir Herbert Samuel (1870-1963), Yahudi kökenli bir İngiliz politikacı olarak bilinir. Liberal Parti liderliği görevini de üstlenen Samuel, özellikle Filistin’de Siyonistlere destek verilmesi gerektiği görüşünü savunmuş ve bu yönde çalışmış bir bürokrattır. Kendisi, “Filistin’in Geleceği” adlı bir rapor hazırlamış ve 5 Şubat 1915’te hükümet üyelerine sunmuştur. Aynı zamanda Chaim Weizmann’ın yakın arkadaşı olması sayesinde Siyonistler için kritik önem taşıyan Balfour Deklarasyonu (2 Kasım 1917) ve Siyonist Bildirge (3 Şubat 1919) gibi belgelerin hazırlanmasına da katkı sağlamıştır.

1870 yılında dünyaya gelen Samuel, Rusya ve Avrupa’da 1882’den itibaren artan Yahudi düşmanlığı ve katliamları nedeniyle Yahudilerin Filistin başta olmak üzere çeşitli ülkelere göç etmesine öncülük etmiştir. Theodor Herzl liderliğinde 1896’da Basel Kongresi’nde Dünya Siyonist Organizasyonu’nun kurulmasıyla Yahudilerin Filistin’e göçleri ve bu göçlerin ekonomik ve siyasi boyutları takip edilmeye başlanmıştır. Ancak Osmanlı İmparatorluğu, Filistin’e Yahudi göçünü engellemek amacıyla 1882-1914 yılları arasında kararlar alarak bu göçleri illegal ilan etmiştir. Mondros Ateşkes Anlaşması’nın imzalanmasıyla Osmanlı Devleti 1. Dünya Savaşı sonrasında 1918’de Filistin’den çekilmiş ve İngiliz Askeri İdaresi bölgeyi ele geçirmiştir.

İngiliz Sivil Yüksek Komiserliği’nin yönetimi devralmasının ardından İngiltere Başbakanı Lloyd George, Filistin üzerine çalışmalarıyla tanınan Samuel’i komiser olarak atamıştır. Samuel, 1 Temmuz 1920 – 1 Haziran 1925 tarihleri arasında yaklaşık 5 yıl boyunca bu görevi üstlenmiştir. Göreve başlar başlamaz, Yahudi göçlerini denetlemek amacıyla Filistin Göç Departmanı’nı kurarak Yahudi nüfusunun artmasına zemin hazırlamıştır. Bu departmanı doğrudan denetlemesi sayesinde Yahudi göçleri resmi bir hâl almış ve Siyonist yanlısı atamalarla desteklenmiştir. Ayrıca, Dünya Siyonist Organizasyonu’nu 1920’de Filistin’e göç edecek kişilerin listelerini düzenlemek için yetkili resmi kurum olarak tanımıştır.

Samuel’ın görev süresi boyunca gerçekleşen Yahudi göçleri sonucunda 1925 yılında genel nüfus içindeki Yahudi nüfusu 121.725’e yükselmiştir. Samuel’ın göreve geldiği öncesinde Yahudi nüfusu 66.574 iken, görev süresinin sonunda bu rakam 121.725’e çıkmıştır.