Kudüs Kronolojisi | 2000-2017

25 Temmuz 2000

II. Camp David Zirvesi

II. Camp David Zirvesi, ABD Başkanı Clinton’ın “anlaşmaya varamadılar” şeklindeki açıklamasıyla sona erdi.

13 Eylül 2000

Filistin Özerkliği

Oslo Anlaşması’nda Filistin’in özerkliği için verilen beş yıllık süre doldu.

28 Eylül 2000

El-Aksa İntifadası

İsrail Savunma Bakanı Ariel Şaron’un Mescid-i Aksa’ya yaptığı provokatif ziyaret Filistinlilerin tepkisine neden oldu. El-Aksa İntifadası başladı.

6 Şubat 2001

Likud Partisi Lideri Ariel Şaron

İsrail’de yapılan erken genel seçimlerde Likud Partisi lideri Ariel Şaron ezici bir üstünlükle kazandı ve başbakan seçildi.

Ekim 2001

İzzettin Kassam Tugayları

HAMAS’ın askeri kanadı İzzettin Kassam Tugayları ilk roketini fırlattı. 3 mil menzilli olan roket Gazze içinde boş bir alana düştü.

17 Ekim 2001

Rehavam Zeevi’ye Silahlı Saldırı

Filistinlilere hakaretleriyle dikkat çeken ve İsrail-Filistin barış anlaşmalarına karşı çıkan Turizm Bakanı Rehavam Zeevi silahlı saldırı sonucu öldü. Saldırıyı FHKC üstlendi.

19 Kasım 2001

İsrail Başbakanı Şaron’a Çağrı

1982 yılında gerçekleştirilen Sabra ve Şatilla Katliamı’ndan kurtulan Filistinlilerin suç duyurusu üzerine Belçika, katliamın sorumlusu olan İsrail Başbakanı Şaron’u ifade vermeye çağırdı.

23 Kasım 2001

Muhammed Ebu Hanud’un Hesabı

İsrail ordusunun füze saldırısında HAMAS’ın askeri kanat liderlerinden Muhammed Ebu Hanud hayatını kaybetti.

3 Aralık 2001

İsrail’in Gazze Şeridi ve Batı Şeria’ya Saldırısı

Bir gün önce HAMAS’ın üstlendiği, Kudüs’te ve Hayfa’da 26 kişinin ölümü, 220 kişinin de yaralanması ile sonuçlanan dört patlamanın ardından İsrail, Gazze Şeridi ve Batı Şeria’ya saldırdı. Batı Şeria’da birçok eve füze isabet ederken, Gazze’deki hedef Arafat oldu.

13 Aralık 2001

İsrail Güvenlik Kabinesi

İsrail Güvenlik Kabinesi, Arafat’la tüm ilişkilerini kesme kararı aldı ve Arafat’ı saldırı dalgasının doğrudan sorumlusu olmakla suçladı.

2001 Aralık

Ariel Şaron, Ramallah’a asker gönderdi ve Batı Şeria’daki Filistin hükümeti karargahlarını kuşattı.

2002

İsrail, İkinci İntifada’nın ardından Batı Şeria’yı yeniden işgal etti.

10 Şubat 2002

İlk Kassam roketi 

İsrail topraklarına ilk Kassam roketi düştü.

2002-Mart

Koruyucu Duvar Operasyonu

İsrail, 1967’deki altı gün savaşı’ndan bu yana en büyük askeri operasyonunu başlattı. İsrail aynı yıl Batı Şeria’da bir ayırıcı duvar inşa etmeye başladı.

27 Mart 2002

Ortadoğu Barış Planı

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Abdullah’ın Filistin-İsrail sorununun çözümüne yönelik olarak hazırladığı “Ortadoğu Barış Planı”, Beyrut’ta gerçekleştirilen Arap Birliği Zirvesi’nde onaylandı.

29 Mart 2002

Koruyucu Kalkan Operasyonu

İsrail birliklerinin Batı Şeria’daki tüm Filistin kentlerine tanklarla girmesiyle “Koruyucu Kalkan Operasyonu” başladı. Arafat’ın Ramallah’taki karargahı kuşatıldı ve karargah tahrip edilerek, elektrik, su ve telefon bağlantısı kesildi. 1967 Savaşı’ndan sonra Batı Şeria’ya yönelik bu en büyük hava ve kara operasyonu 3 Mayıs’ta sona erdi.

3-15 Nisan 2002

Cenin Mülteci Kampı

Cenin Mülteci Kampı’nı dış dünyadan tamamen tecrit eden İsrail, burada 1.300 Filistinliyi katletti, 1.500’ünü de yaraladı. Kampın %80’i oturulamaz hale geldi.

1 Mayıs 2002

BM Güvenlik Konseyi 

19 Nisan 2002’de BM Güvenlik Konseyi tarafından Cenin’deki katliamı araştırmak üzere kurulmasına karar verilen komisyon, İsrail’in gösterdiği tepkiler nedeniyle dağıtıldı.

2 Mayıs 2002

Kuşatmanın Kaldırılması

Arafat’ın karargahında bulundurduğu, İsrail Turizm Bakanı Zeevi’nin ölümünden sorumlu tutulan altı kişinin Eriha’daki hapishaneye gönderilmesi karşılığında karargah çevresindeki kuşatma kaldırıldı.

3 Haziran 2002

Güvenlik Duvarının İlk Etabı

Başbakan Ariel Şaron, Batı Şeria’yı çepeçevre kuşatacak olan yaklaşık 700 kilometrelik sözde “güvenlik duvarı”nın 110 kilometrelik ilk etabının inşasını onayladı.

23 Temmuz 2002

 Salah Şehade’nin Katli

İzzettin Kassam Tugayları’nın bir numaralı ismi Salah Şehade, İsrail F-16’larından atılan bombalarla katledildi. Şehade ile birlikte, aralarında aile fertlerinin de bulunduğu 16 kişi daha hayatını kaybederken, 77 kişi de yaralandı.

30 Eylül 2002

ABD Kongresi’nden Geçen Yasa

Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıyan yasa ABD Kongresi’nden geçti.

5 Ekim 2002

Arafat’ın İmzası

ABD Kongresi’nin kararına karşılık Arafat, iki yıl önce Filistin Konseyi’nden geçen Doğu Kudüs’ü Filistin Devleti’nin başkenti olarak kabul eden yasayı imzaladı.

17 Kasım 2002

Oslo Anlaşmaları’nın İptali

İsrail Dışişleri Bakanı Benyamin Netenyahu Oslo Anlaşmaları’nın tamamen iptal edildiğini bildirdi.

30 Kasım 2002

İsrail’in Gazze’deki Gıda Deposuna Saldırısı

İsrail kuvvetleri BM Gıda Programı’nın Gazze’deki gıda deposunu yerle bir etti.

2003

İsrail, Yahudi yerleşimcileri Mescid-i Aksa’nın avlusuna almaya ve Müslümanların girişlerini sınırlamaya başladı.

28 Ocak 2003

İsrail Genel Seçimleri

İsrail’de yapılan erken genel seçimlerde Ariel Şaron başkanlığındaki Likud Partisi milletvekili sayısını ikiye katlayarak seçimin galibi oldu.

19 Mart 2003

Filistin Başkanlık Kurumu

Arafat’ı muhatap almak istemeyen dış güçlerin baskılarıyla Filistin’de başbakanlık kurumu ihdas edildi ve Arafat, Mahmud Abbas’ı ilk başbakan olarak atadı.

Nisan-Mayıs 2003

Ortadoğu Yol Haritası

Ortadoğu Yol Haritası ilan edildi. İsrail hükümeti, Yol Haritası’nı 14 çekince ile birlikte 7’ye karşı 12 oyla onayladı.

3-5 Haziran 2003

Yol Haritası’nın Hayata Geçirilmesi

Mısır’ın Şarm el-Şeyh ve Ürdün’ün Akabe kentinde Yol Haritası’nın hayata geçirilmesine ilişkin ABD Başkanı Bush’un öncülüğünde iki zirve gerçekleştirildi.

9 Haziran 2003

Filistinli Direniş Örgütlerinin İlk Silahlı Eylemi

Akabe Zirvesi’nin sonuçlarını reddeden Filistinli direniş örgütleri ilk kez ortak silahlı eylem gerçekleştirerek dört İsrail askerini öldürdüler.

10 Haziran 2003

HAMAS Liderine Saldırı

HAMAS liderlerinden Dr. Abdülaziz el-Rantisi’ye yönelik füzeli saldırıda 1’si bebek 4 kişi öldü, 27 kişi de yaralandı. Rantisi yara almadan kurtuldu.

15 Temmuz 2003

“işgal edilmemiş” Topraklar 

İsrail Parlamentosu 8’e karşı 26 oyla Doğu Kudüs, Batı Şeria ve Gazze Şeridi’nin tarihi açıdan da uluslararası hukuk ve İsrail devletinin daha önce imzaladığı anlaşmalar açısından da “işgal edilmemiş” topraklar olduğu yönünde bir karar çıkardı.

31 Temmuz 2003

“güvenlik duvarı”nın ilk etabı

İsrail, Batı Şeria ve Kudüs çevresine inşa edilen “güvenlik duvarı”nın ilk etabını tamamladı.

19 Ağustos 2003

Ateşkesin Bozulması

Başta HAMAS, İslami Cihad ve el-Aksa Şehitleri Tugayı olmak üzere direniş örgütlerinin 29 Haziran 2003’te ilan ettikleri üç aylık şartlı ateşkes, İsrail’in saldırılarına devam etmesi nedeniyle bozuldu.

20 Ağustos 2003

İsrail, Filistin yönetimiyle ilişkilerini donduruyor

HAMAS ve İslami Cihad’ın Kudüs’te ortaklaşa düzenledikleri saldırıda 20 İsrailli öldü, 120’si de yaralandı. İsrail Filistin yönetimiyle ilişkilerini dondurdu.

21 Ağustos 2003

Ebu Şenneb hayatını kaybediyor

İsrail’in Gazze’ye düzenlediği füze saldırısında HAMAS liderlerinden Ebu Şenneb iki korumasıyla birlikte hayatını kaybetti.

6 Eylül 2003

HAMAS’ın kurucusu ve manevi lideri Şeyh Ahmed Yasin

Filistin Başbakanı Mahmud Abbas görevinden istifa etti. Aynı gün HAMAS’ın kurucusu ve manevi lideri Şeyh Ahmed Yasin, İsrail saldırısından hafif yaralı olarak kurtuldu.

10 Eylül 2003

Mahmud Zahhar’ın Kurtulması

HAMAS’ın önde gelen isimlerinden Mahmud Zahhar, İsrail’in füze saldırısında yaralı olarak kurtuldu, ancak oğlu hayatını kaybetti.

11 Eylül 2003

HAMAS’ın AB’nin terör listesine hakkında uzlaşma

İsrail hükümeti, Filistin lideri Yaser Arafat’ı sürgüne gönderme yönünde ilke kararı aldı. Aynı gün 15 AB üyesi, HAMAS’ı AB’nin terör listesine alma konusunda uzlaştı.

25 Eylül 2003

Edward Said’in Hayatını Kaybetmesi

20. yüzyılın önemli düşünürlerinden Filistin asıllı Edward Said hayatını kaybetti.

5 Ekim 2003

İsrail Suriye’yi Bombaladı

İsrail, bir önceki gün Hayfa’da düzenlenen saldırıya misilleme olarak, 30 yıl sonra ilk kez Suriye topraklarını bombaladı.

15 Ekim 2003

Gazze’de içlerinde CIA mensuplarının da bulunduğu dört araçlık konvoya düzenlenen saldırıda 3’ü CIA mensubu 4 kişi öldü, 1 kişi de yaralandı.

9 Kasım 2003

Berlin’deki “Utanç Duvarı”nın yıkılışının yıldönümü olan 9 Kasım, İsrail’in Filistin’de inşa ettiği “Irkçı Ayrım Duvarı”na uluslararası tepki günü olarak ilan edildi.

19 Kasım 2003

BM Güvenlik Konseyi’nden oybirliği ile geçen 1515 sayılı kararla Yol Haritası Planı taraflar açısından bağlayıcı hale geldi.

1 Aralık 2003

Cenevre İnisiyatifi’nin Yol Haritası’na alternatif olarak hazırladığı deklarasyon ilan edildi.

24 Kasım 2003

İsrail başbakanı Ariel Şaron, Filistin tarafının Yol Haritası’ndaki yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde, “tek taraflı hareket”e geçerek Gazze Şeridi’ndeki Yahudi yerleşim birimlerini boşaltılacağını ilan etti.

14 Ocak 2004

Gazze Şeridi’nde ilk kez HAMAS mensubu bir kadın tarafından düzenlenen saldırıda, 4 İsrail askeri öldü.

2004

• 22 Mart 2004: Filistin lideri Şeyh Ahmet Yasin, İsrail tarafından bir askeri operasyonla öldürüldü.
• 14 Nisan 2004: ABD Başkanı George W. Bush, Gazze’den İsrail’in tek taraflı çekilme planını kabul etti.
• 17 Nisan 2004: Şeyh Ahmet Yasin’in ölümünden sonra HAMAS liderliği Abdülaziz el-Rantisi’ye geçti.
• 18-23 Mayıs 2004: İsrail, Gazze’deki Rafah mülteci kampına saldırdı.
• Temmuz: Uluslararası Adalet Divanı, Batı Şeria’yi Çevreleyen “Ayırıcı Duvar”ın uluslararası hukuka aykırı olduğu sonucuna vardı ve yıkılması gerektiğini bildirdi. 
• Kasım, 2004: Yaser Arafat öldü.

2005

• 9 Temmuz 2004: BM Genel Kurulu, Uluslararası Adalet Divanı’nın Batı Şeria’da inşa edilen “güvenlik duvarı”nı Filistin haklarını ihlal ettiği ve meşru olmadığı sonucuna varan bir görüşünü kabul etti.
• 15 Ağustos-12 Eylül 2005: İsrail, Gazze ve Batı Şeria’daki yerleşim birimlerini boşalttı.
• 2005 Ocak: Mahmud Abbas, Filistin Ulusal Yönetimi’nin devlet başkanı seçildi.

2006

• 25 Ocak 2006: Filistin’de ikinci kez yapılan başkanlık seçimlerini Mahmud Abbas kazandı.
• Ocak 2006: Gazze’de HAMAS yerel seçimlerde başarılı oldu.
• 8 Şubat 2006: İsrail ve Filistin liderleri Şarm el-Şeyh’te çatışmalara son verme kararı aldı.
• 30 Ocak 2006: Ortadoğu Dörtlüsü, HAMAS’ın şiddeti bırakmasını ve İsrail’i tanımasını şart koştu.
• 25 Ocak 2006: Filistin genel seçimlerinde HAMAS Değişim ve Reform Listesi büyük bir zafer elde etti.

2007

• 15 Haziran 2007: Gazze’de HAMAS, el-Fetih’i kontrol altına aldı.
• 24 Haziran 2007: İsrail, Gazze’deki ekonomik yaptırımları uygulamaya başladı.
• 20 Temmuz 2007: İsrail, Mahmud Abbas’ı desteklemek için 255 Filistinli mahkumu serbest bıraktı.
• 19 Aralık 2008: İsrail, Gazze Şeridi’ne yönelik büyük bir askeri operasyon başlattı.

2008

• Ocak 2008: Gazze’deki ambargolar nedeniyle Gazzeliler Mısır’a geçmek için sınırdaki duvarı yıktılar.

• Şubat-Mart 2008: İsrail, Gazze’ye yönelik operasyonlar düzenledi, birçok Filistinli hayatını kaybetti ve evler tahrip oldu.

• Nisan 2008: FDKC’nin askeri lideri İbrahim Ebu İlba İsrail saldırısında öldü.

• Haziran 2008: Mısır’ın arabuluculuğuyla HAMAS ve İsrail arasında altı aylık ateşkes ilan edildi.

• Aralık 2008: HAMAS ve İsrail arasındaki ateşkes sona erdi.

• Aralık 2008: İsrail, Gazze’ye yönelik “Dökme Kurşun Operasyonu”nu başlattı, birçok Filistinli öldü.

• Aralık 2008: İsrail, Ortadoğu Dörtlüsü’nün ateşkes çağrısını reddetti.

2009

• Ocak 2009: İsrail, Gazze’de kara operasyonuna başladı. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın görev süresi sona erdi. 22 gün süren katliamın ardından İsrail, ateşkes ilan ederek Gazze’den çekilmeye başladı.

• 2009: İsrail, Gazze Şeridi’nden çekildi.

• 2009 Kasım: İsrail, “Dökme Kurşun Operasyonu” nedeniyle savaş suçu işlemekle suçlandı.

2010

• 2010 Mayıs: İsrail Donanması, Gazze’ye yardım götüren Mavi Marmara Filosu’nu uluslararası sularda saldırdı, 9 Türk yardım gönüllüsü öldü.

• 2010 Eylül: BM İnsan Hakları Konseyi, Mavi Marmara baskınını ve Gazze ablukasını yasa dışı olarak nitelendirdi.

2011

• 2011 Eylül: Filistin, BM Genel Sekreteri’ne tam üye “devlet” statüsü kazanma başvurusunda bulundu.

• 2011 Ekim: Filistin, UNESCO’nun 194. üyesi oldu.

2012

İsrail, Gazze’ye “Savunma Sütunu Operasyonu”nu düzenledi.

2014

İsrail, Gazze’ye “Koruyucu Hat Operasyonu”nu düzenledi.

• 2014 Temmuz: İsrail, Gazze’ye yönelik uzun süreli saldırıları başlattı, binlerce Filistinli öldü ve on binlerce kişi yaralandı.

2015

İsrail erken seçime gitti ve Benyamin Netanyahu liderliğindeki Likud Partisi kazandı.

• 2015 Nisan: Filistin, Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne resmen üye oldu.

2016

BM Güvenlik Konseyi, İsrail’in Doğu Kudüs ve diğer Filistin topraklarındaki yerleşim faaliyetlerini durdurmasını talep etti.

2017

• 2017 Aralık: ABD Başkanı Trump, Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma sözü verdi.

• 2017 Aralık: Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kudüs’ün statüsünün değiştirilmesinin diplomatik ilişkileri koparabileceğini belirtti.

• 2017 Aralık: ABD Başkanı Trump, Kudüs’ün İsrail’in başkenti olarak tanıma kararını imzaladı.