Kudüs Kronolojisi | 1700 – 1899
1700
Hasidikler Kudüs’e Geliyor
1700 yılında Ukrayna’dan gelen Haham Yehuda Ha Hasid’in Kudüs’e yerleşmesi, 16. yy’dan itibaren Kudüs’e gelmeye başlayan Hasidikler ve Kudüs Yahudiliği için farklı bir dönemin başlangıcını işaret etti.
1703
Nakȋbüleşraf İsyanı
Nakȋbüleşraf İsyanı sonrasında Osmanlı, bölgede adem-i merkeziyetçi politikalar izlemeye başladı ve bazı ulema ailelerinin etkinliklerini artırdı. (1703-1705)
1746
Zeydânȋ Aşireti, Bölgesel İdaresini Kurdu
Zeydânȋ aşireti Filistin’in kuzeyinde (Celȋle’de) Osmanlı Devleti’nin otoritesini tanımayarak başkenti Akka olan bölgesel bir idare kurdu. Zâhir el-‘Umar ez-Zeydânȋ liderliğindeki aşiretin yönetimi yaklaşık 30 yıl sürdü.
1799
Yahudi Devleti Kurulması Görüşü
Napolyon Bonapart, 13.000 kişilik ordusuyla Filistin’i işgal etti, ancak Hayfa’nın ele geçirilmesinin ardından Cezzar Ahmed Paşa liderliğindeki güçlü direniş nedeniyle Akka’ya ilerlemekte başarısız oldu ve geri çekilmek zorunda kaldı. Yahudi devleti kurulması görüşü Napolyon tarafından ilk kez 1799’da ortaya atıldı.
1836
Kudüs’te ki Milyoner: Sir Moşe Montefiore
1836 yılında Kudüs’ü ziyaret eden İngiliz Yahudi milyoner Sir Moşe Montefiore, şehir dışından göç edecek Yahudilere sabit bir yerleşim yeri oluşturma fikrini araştırdı.
1831
Filistin’de Kavalalı İbrahim Paşa Yönetimi
Filistin’de Kavalalı İbrahim Paşa yönetimi başladı ve Osmanlı egemenliği karşıtı politikalar izleyerek bölgede merkezi otoritesini güçlendirmeye çalıştı. Ancak, bu süreç yerel feodal ailelerle çatışmalara ve isyanlara yol açtı, sonuçta yüzlerce kişi hayatını kaybetti.
1838
Kudüs’te İngiltere Konsolosluğu
1800’lerin başlarında Osmanlı İmparatorluğu Mısır meselesiyle uğraşırken, Avrupa ülkeleri de Filistin’e ilgi göstermeye başladı. İngiltere, 1838’de Kudüs’te bir konsolosluk açarak diğer Avrupa komşularının önüne geçti.
1856
Tanzimat Fermanı
Tanzimat Fermanı’nın ilanı, Müslüman olmayan azınlıkların haklarının genişlemesiyle birlikte Filistin, Lübnan ve Suriye bölgelerinde toplumsal rahatsızlıklara yol açtı.
1858
Arazi Kanunnamesi
1858’de yayımlanan Arazi Kanunnamesi, Filistin topraklarında mülk edinme sistemini genişleterek arazi satın alımını kolaylaştırdı.
1860
Kudüs’teki İlk Yahudi Yerleşimi Kuruluyor
Moşe Montefiore’nin ısrarcı adımları ile, 1860’ların başlarında Kudüs surlarının hemen dışında ilk Yahudi yerleşimi olan “Mişkenot Şaananim” kuruldu.
1867
Yabancıların Mülk Edinmelerine İmkan Sağlandı
1867’de yürürlüğe giren kanun, yabancıların Osmanlı topraklarında mülk edinmelerine olanak tanıdı.
1872
Kudüs Bölgesi Sancak Haline Geldi
Kudüs bölgesinin idarȋ statüsü değiştirildi ve sancak haline geldi.
1881
Filistin’in Yafa Bölgesinde İlk Siyonist Koloni
1881’de Filistin’in Yafa bölgesinde, Avrupalı Yahudilere Osmanlı İmparatorluğu dışındaki topraklara yerleşme izni verildi ve ilk Siyonist koloni kuruldu.
1882
İlk Yahudi Göç Dalgası
1882’de Filistin’e, Doğu Avrupa’dan 25 binden fazla Siyonist göçmenin getirilmesiyle ilk Yahudi göç dalgası başladı. RISHON LE ZION ADLI GENİŞ BİR SİYONİST YERLEŞİM BÖLGESİ KURULDU
1885
Siyonizm Terimi
Siyonizm Teriminin Ortaya Çıkışı
1886
Filistinliler ile Siyonist Göçmenler Arasında İlk Gerginlikler
1886’da Filistinliler ile Siyonist göçmenler arasında ilk gerginlikler yaşandı.
1891
İngiltere’de Yahudi Koloni Derneği
1891 yılında, Yahudi göçlerini teşvik etmek amacıyla İngiltere’de Yahudi Koloni Derneği kuruldu.
1896
Theodor Herzl Tarafından “Yahudi Devleti” Kitabı
1 Şubat 1896’da Theodor Herzl tarafından “Yahudi Devleti” kitabının yayınlanması, onu politik Siyonizmin öncüsü olarak kabul ettirdi.
1897
I. Siyonist Kongre
1897’de İsviçre’nin Basel kentinde düzenlenen I. Siyonist Kongre, Filistin’deki Yahudiler için bir devlet kurma fikrini gündeme getirdi.
1898
II. Siyonist Kongre
28 Ağustos 1898’de Basel’de gerçekleşen 2. Siyonist Kongresi, sadece siyasi meseleleri ele almıyor, aynı zamanda Filistin’deki Yahudi kolonileri için fon toplamak amacıyla Yahudi Sömürge Vakfı’nın kurulmasını da kararlaştırdı.
1899
3. Siyonist Kongresi
15 Ağustos 1899’da 3. Siyonist Kongresi Basel’de gerçekleşti ve Yahudi yerleşimlerini finanse etmek amacıyla Yahudi Sömürge Vakfı resmi olarak kuruldu.
