Kudüs Kronolojisi | 1901 – 1950

1901

Theodor Herzl’in Yahudi Göçü

1901’de II. Abdülhamit, Siyonist lider Theodor Herzl’in Filistin’e Yahudi göçünün izin verilmesi talebini reddetti.

1904 

Filistin’e Yahudi Göçlerinde İkinci Dalga Başladı

1904 yılında Filistin’e ikinci dalga Yahudi göçleri başladı ve bu on yıl boyunca bölgeye 40 binden fazla Siyonist göçmen geldi.

1908 

Siyonistler ile Filistinliler Arası Çatışma

1908 yılında Yafa kentinde, Siyonistler ile Filistinliler arasında çatışmalar meydana geldi. Siyonist hareket, 19. yüzyılda başlayarak Filistin’i, Yahudi halkı için bir vatan olarak görüp, toprakların boş olduğu fikrini yaymaya başladı. Bu, ünlü Siyonist söylemi “Topraksız bir halk için halksız bir toprak” ile özetlenirken, Siyonist hareketin amacı Filistin’i bir Yahudi devletine dönüştürmekti.

1911

Avrupalı Güçler Baskıyı Artırıyor

1911 yılında Avrupa güçleri, Filistin’de Siyonistlerin toprak edinimini teşvik etmek amacıyla Osmanlı Devleti üzerindeki baskıyı artırdı.

1916

Sykes-Picot Anlaşması

İngiltere ve Fransa arasında Arap topraklarını paylaşmayı öngören Sykes-Picot Anlaşması imzalandı.

1917

İngilizlerden Siyonistlere Söz

1917 yılında İngiltere Dışişleri Bakanı Arthur James Balfour tarafından İngiliz Yahudi toplumunun önde gelen liderlerinden Baron Walter Lionel Rothschild’a gönderilen bir mektup, Siyonist hedeflerini Filistin’de destekledi. 2 Kasım 1917’de İngiltere, Yahudi halkına Filistin topraklarında devlet kurma yolunu açan Balfour Deklarasyonu’nu yayınladı.

9 Aralık 1917

Osmanlı’nın Kudüs Hakimiyeti Sona Eriyor

Osmanlı İmparatorluğu’nun 400 yıllık Kudüs hakimiyeti, 1917 yılının sonlarına doğru resmen son buldu ve Filistin, İngiliz İmparatorluğu tarafından işgal edildi.

1918

Kudüs İbrani Üniversitesi

24 Temmuz 1918’de resmi olarak başlatıldı ve Scopus Tepesi olarak bilinen bölgede bulunan arazide, “Kudüs İbrani Üniversitesi”nin temelleri atıldı.

1920

İngiliz Mandası Kabul Edildi

San Remo Konferansı’nda, Filistin topraklarında İngiliz mandası kurulmasının resmen kabul edilmesiyle, 1917’de başlayan İngiliz yönetimi resmen güvence altına alındı.29 Eylül 1923’te ise Filistin’de İngiliz mandası resmen yürürlüğe girdi.

1926 

12 No’lu Yeni Toprak Düzenlemesi Yürürlüğe Girdi

16 Şubat 1926’da yürürlüğe giren 12 no’lu yeni toprak düzenlemesi, 1918-1920 yılları arasında gerçekleştirilen siyonistlerin toprak satışlarını yasallaştırarak toprak satışlarının resmen yasak olduğu dönemde yapılan işlemleri meşrulaştırdı.

1932

Kudüs’ün Yahudiler Tarafından İmarı

Araplarla Yahudiler arasındaki gerilim artarken, Kudüs’ün batı yakası, Yahudiler tarafından imar edilerek ve modern bir şehre dönüştürülerek yeniden şekillendirildi.

1936-1939

Çatışmadan Kitlesel Şiddet Dalgasına

1936-1939 yılları arasındaki süreçte, Araplarla Yahudiler arasındaki çatışma ve şiddet dalgası, bütün Filistin’i etkisi altına aldı ve bu dönemde her iki taraftan yüzlerce kişi yaşamını yitirdi.

1929 

Filistin’e Beşinci Yahudi Göç Dalgası 

1929’da Filistin’e gerçekleşen Beşinci Yahudi Göçü, on yıl içerisinde 250 binden fazla yeni göçmenin bölgeye getirilmesiyle başladı.

29 Kasım 1947

Taksim Planı

BM Genel Kurulu, Filistin topraklarının Araplar ve Yahudiler arasında bölünmesini kararlaştırdı. 29 Kasım 1947’de yapılan oylamada, hazırlanan tasarı 33 oya karşılık 13 oy ile kabul edildi. Bu karar, Filistin’in %43,53’ünün Araplar’a ve %56,47’sinin İsrail’e ayrılmasını öngören Taksim Planı’nı kabul etti.

1948

İsrail’in Sahneye Çıktığı An

Uzun süren çatışmaların ardından, 14 Mayıs 1948’de İsrail resmi olarak kuruldu. Bu tarih, Ortadoğu’da yeni bir dönemin başlangıcını işaret etti.

14 Mayıs 1948 – Haziran 1949

İlk Arap-İsrail Savaşı

İlk Arap-İsrail Savaşı, 15 Mayıs 1948’de başlayıp haziran ayındaki yoğun çatışmaların ardından birkaç ay süren şiddetli çatışmaların ve mülteci hareketlerinin yaşandığı bir dönemi işaret eder.

15 Mayıs 1948

İngiltere Filistin’i Terk Ediyor

İngiltere, Filistin topraklarını terk etmeye başladı.

Şubat-Temmuz 1949 

Ateşkes Antlaşmaları

İsrail, savaştığı her Arap ülkesi ile ayrı ayrı ateşkes anlaşmaları imzaladı.

11 Mayıs 1949 

İsrail BM’de

İsrail BM’ye kabul edildi.

23 Aralık 1950 

İsrail’in Başkenti: Kudüs

1949’da İsrail Parlamentosu (Knesset), ilk olarak Kudüs’ün merkezindeki bir binada toplandı. Ardından 1953’te cumhurbaşkanlığı ofisi ve konutu Tel Aviv’den Kudüs’e taşındı, bu değişikliği diğer bakanlıklar ve resmi kurumlar izledi. İsrail Kudüs’ü başkent ilan etti.